روش های انجماد سریع | آزمایشگاه متالورژی جهاد شریف
روش های انجماد سریع
سرعت سرد شدن مذاب با ضخامت ماده ی درحال انجماد ارتباط داشته و در شرایط انتقال حرارت ایده آل، برای مذاب های فلزی با ضخامت Z (برحسب mm) که در حال انجماد بر روی یک مبرد فلزی می باشند، رابطه زیر برقرار است:
T ̇= 104 Z2
با توجه به رابطهی فوق، سرعت سرد شدن (بر حسب oC/s) با مجذور ضخامت مذاب در حال انجماد رابطهی معکوس دارد. بنابراین به منظور انجماد سریع مذاب، ضروری است که یکی از ابعاد مذاب بسیار کوچک باشد تا از نسبت سطح به حجم بالایی برخوردار شده و انتقال حرارت از آن به خوبی صورت پذیرد. همچنین به منظور افزایش سرعت سرد شدن مذاب، لازم است که بیشترین سطح تماس بین مذاب و عامل خنك كننده برقرار گردد. این امر میتواند با تغییر هندسهی مذاب حین فرآوری (برای مثال ایجاد لایه ای نازك از مذاب بر روی یك زیرلایه) یا تغییر شكل فیزیكی مذاب به صورت قطرات کوچک (برای مثال توسط فرایند اتمیزه كردن) صورت پذیرد.
شکل زیر حالت های ممكن انجام فرایند و روش های اصلی بكار گرفته شده برای تحقق انجماد سریع را نشان میدهد. مطابق شكل، جریان مذاب را میتوان به یكی از اشکال قطرهای، میله ای و یا نواری درآورد و عامل خنك كننده می تواند گاز، مایع یا جامد باشد. در فرایندهای انجماد سریع، شكل، اندازه و طبیعت محصولات تولیدی اساساً به شرایط و وضعیت جریان مذاب، درست قبل از انجماد بستگی دارد. برای مثال قطراتی كه به صورت منفرد منجمد میشوند پودری شکل بوده و جریان پیوستهی مذاب به صورت سیم منجمد می شود.
تلفیقی از حالت های مذاب و عامل خنك كننده در فرایندهای انجماد سریع: 1-اتمیزه كردن گازی ، 2- اتمیزه كردن آبی ، 3- روش تفنگی، 5و4- سیم ریزی حین سقوط آزاد 6- مذاب ریسی با دیسك مبرد و 7- فرایند كشش مذاب.